Kościół p.w. NMP Królowej Polski
 |
 |
KOŚCIÓŁ FIL. Wzmiankowany 1295. Obecny zbudowany ok. 1400. Od 1534 do 1945 ewangelicki. Odnowiony 1724. Wieża 1819. Zdewastowany i następnie odnowiony wewnątrz 1957. Gotycki, z wieżą klasycystyczną. Orientowany. Murowany z cegły o układzie polskim z użyciem zendrówki, częściowo otynkowany. Prezbiterium dwuprzęsłowe, zamknięte trójbocznie, przy nim od pn. zakrystia, pierwotnie z lożą na piętrze. Szersza i wyższa nawa trójprzęsłowa z kwadratową wieżą od zach. Pod prezbiterium krypta. Prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym ze zwornikami. W nawie nowy sufit z zaokrąglonymi odcinkami po bokach. Tęcza zamknięta łukiem ostrym. Okna ostrołukowe, niektóre powiększone i przemurowane; w oknie w zamknięciu prezbiterium oraz w dwóch oknach w pd. ścianie nawy zachowane gotyckie maswerki kamienne, złożone z motywów trój- i czworoliści. Pomieszczenie na piętrze wieży otwarte do nawy arkadą zamkniętą półkoliście. W wejściu do zakrystii drzwi okute skośną kratą z rozetami w. XVII. W górnej partii ściany zach. zakrystii (pierwotnie w loży) kominek renesansowy ok. 1600, flankowany dwiema esownicami. Na zewnątrz kościół opięty szkarpami o jednym uskoku. Pod tynkami widoczne reszty dekoracji sgraffitowej, o motywach pryzmatycznych i roślinnych w. XVI/XVII. W wejściu od pd. do nawy portal gotycki z formowanej cegły, ostrołukowy, bogato profilowany. Wysokie dachy siodłowe, nad nawą ze świetlikiem, kryte dachówką. Wieża o dekoracji klasycystycznej, rozdzielona wydatnym gzymsem na dwie kondygnacje; podziały ramowe z boniowaniem w narożnikach. Wejście prostokątne z gzymsem na uproszczonych esownicowych konsolach. Okna w dolnej kondygnacji owalne w obramieniach z kluczem, ponad nimi wygięte gzymsy oraz stiukowe festony. W górnej kondygnacji okna zamknięte półkoliście, w zwieńczeniu wydatny gzyms profilowany. Hełm baniasty z ośmioboczną latarnią, zwieńczoną ostrosłupowo, pobity blachą, na nim chorągiewka z datą 1770. Wewnątrz pod tynkami widoczne zacheuszki oraz ślady polichromii. — Chór muzyczny drewniany w. XVII lub XVIII, nadwieszony na dwóch fazowanych tragarzach. Portret Jana Bernarda v. Waldaw (zm. 1678), w ramach o bogatej dekoracji snycerskiej z kartuszem herbowym. Dwie płyty nagrobne, późnorenesansowe, kamienne, z płaskorzeźbionymi postaciami i kartuszami herbowymi: 1. Krzysztofa v. Waldaw, koniuszego księcia Jerzego II (zm. 1595); 2. jego żony Barbary ur. Tzesch (zm. 1609).
Wokół kościoła mur gotycki, wzniesiony z kamienia i cegły, oszkarpowany. W nim od pn.-wsch. bramka pocz. w. XIX, zamknięta półkoliście, w obramieniu boniowanym.
- Zdjęcia pochodzą z portalu Wratislaviae Amici
- Tekst pochodzi z Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, tom VII - Województwo opolskie, zeszyt 1, powiat brzeski - Warszawa 1961 - opracowany przez Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki i Mieczysław Zlat
Opis w opracowaniu Hansa Lutscha
- Zwei Grabsteine für den Stallmeister Georgs II Heinrich Waldow + 1559 und seine + 1609 verstorbene Hausfrau.
Płyta Nagrobna Christofa Waldau von Kunnern † 1595
Późnorenesansowa płyta nagrobna Christofa Waldau von Kunnern z Kopania koło Brzegu, koniuszego księcia Jerzego II, zmarłego 28 października 1595 roku.
ANNO 1595 DEN 28 OCTOBRIS . . . . SELIG VORSCHIEDEN EDLE EHRENVESTEN WOLBENAMBTE HERR CHRISTOF WALDE VON KUNNERN AVF KOPPEN . . . . GOT AM IVNGSTEN TAGE FROELICHE AVFERSTHEVNG VORLEIEN WOLLE
A tak na marginesie. Hans Lutsch opisując Zwanowice, tamtejszy kościół oraz dwie płyty nagrobne, w przypadku Christofa Waldau pomylił nie tylko imię pisząc Heinrich ale także datę jego śmierci podając rok 1559.
Płyta Nagrobna Barbary zd. Tzesch † 1609
Późnorenesansowa płyta nagrobna Barbary zd. Tzesch, żony Christofa Walde von Kunnern z Kopania koło Brzegu, zmarłej 8 maja 1609 roku w wieku 58 lat.
Ao 1609 DEN 8 MAY . . . . . DIE . . . . . ERENVESTENT REICHE FRAW BARBARA G: TZESCHIN WEILAND . . . . . CHRISTOF WALDES AVF KOPPEN EHE. . . . HAVS FRAW IRES ALTERN 58 IAR DER GOT GNADEN AMEN